Opinie Dr Creemers: New Deal. No big deal?

Minister Vandenbroucke heeft op 17 juni 2022 de krijtlijnen van zijn zgn. New Deal gepresenteerd. Vervolgens werd er veel onderzoeks- en denkwerk verricht door de zgn. reflectiegroep Van den Bruel-Belche. Daar is heel wat nuttige informatie uit voortgekomen, maar we kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat het vooraf al vaststond dat er een New deal moest komen en welke vorm die zou aannemen.

Een no solution deal

De kern van de New Deal is dat men een derde financieringsmodel introduceert dat uit een mix van capitatie, prestatie en forfaitaire verloning bestaat, waarbij er vooral een grote shift van prestatieverloning (raadplegingen en huisbezoeken) naar GMD-verloning plaatsvindt. Allemaal goed en wel, we zijn daar niet a priori tegen, maar kan iemand ons zeggen hoe dit een oplossing biedt voor de vele problemen waarmee de huisarts vandaag kampt?

• De nakende pensionering van een grote groep huisartsen, meestal solo-artsen, die vele uren werken. Dit werd al tien jaar geleden voorspeld door de dienst Onderzoek en Ontwikkeling van het RIZIV.
• De blijvende administratieve overlast ondanks de werkgroep Kafka en de actie blauwe krokodil.
• De patiëntenstops.
• De vraag naar een betere work-life balans bij de jonge huisartsen.
• Het tekort aan huisartsen in bepaalde regio’s.
• …

Het kan aan ons liggen, maar wij zien niet hoe dit nieuwe model oplossingen biedt voor al deze problemen.

Een all but new deal

Zoals gezegd wordt er een shift gemaakt van prestatie naar capitatie, dat is het nieuwe. Maar wie wat dieper graaft, merkt dat er helemaal geen sprake is van iets nieuws. Is deze capitatiefinanciering niet gewoon een opgewaardeerd GMD waar al jaren voor gepleit wordt? Was/is daar nu echt een nieuw stelsel voor nodig? Een ander belangrijk element hierin is de praktijkpremie. Tja, mogen wij er dan even op wijzen dat deze zaken jaren geleden al door het ASGB/Kartel geïntroduceerd zijn en nu dus als ‘the next new thing’ verkocht worden?

Een risky deal

De New deal-praktijkvorm bevat volgens ons ook een aantal ‘booby-traps’ waar tot nog toe veel te weinig bij werd stilgestaan.

Zoals de vermindering van de vergoeding per prestatie. Die is helemaal niet evenwichtig uitgewerkt. De inkomsten van de gemiddelde praktijk zullen op deze manier trouwens niet veranderen. Is dat een incentive om in de New Deal te stappen? Een verschuiving van die middelen zou bovendien kunnen leiden tot het reduceren van het aantal noodzakelijke patiëntcontacten. Gaan wij echt huisbezoeken doen aan € 24? Beantwoordt dit aan het verbeteren van de zorg, één van de pijlers van quintuple aim?

Of de premisse dat de kwaliteit zou verbeteren in het New deal model. Op basis waarvan mag je daar überhaupt zomaar vanuit gaan? En vooral, hoe ga je die veronderstelde kwaliteitsverbetering meten? Daarover weten we nog niets.

Of nog, hoe gaat men eigenlijk de zorgnood bepalen?

En last but not least, de introductie van het derde financieringsmodel zal toch klaarheid moet scheppen in de vraag van 1 miljoen: wat verstaat men onder een FTE-huisarts?

De Karteldeal

Het zit niet in het DNA van ASGB/Kartel om alleen maar af te breken. Misschien kan de huidige deal nog uitgroeien tot een echte New deal, maar dan is er toch nog veel schaafwerk nodig. Laat ons echter daar niet op wachten om de problemen op het veld aan te pakken. We doen alvast enkele praktische voorstellen in dat verband.

Zorg ervoor dat alle praktijken en niet alleen diegene die in de New deal zullen stappen, een gedegen praktijkondersteuning krijgen, zodat de huisartsen binnen hun praktijk aan taakdelegatie kunnen doen. Taakdelegatie zal immers op korte en lange termijn hét middel zijn om de job van huisarts terug aantrekkelijk te maken. Er is al een budget van 16,5 miljoen voorzien voor praktijkondersteuning, welnu voeg de 23 miljoen van de New deal daar gewoon aan toe en stel ze open voor alle praktijken. Uiteraard volstaat dat niet om elke praktijk een (fulltime) verpleegkundige te laten bekostigen, maar het is toch al een eerste stap die het pad effent. Hier ligt volgens ASGB/Kartel immers de sleutel om het huisartsentekort en de patiëntenstops tegen te gaan.

Zorg voor een werkbaar en interessant kader om de teleraadpleging, zowel via video als via telefoon, te verlonen. Het is eigenlijk onbegrijpelijk dat in de New deal de telefonische raadpleging helemaal niet meer vergoed wordt. Zo keren we drie jaar terug in de tijd… Ook het huisbezoek moet substantieel vergoed worden, zodat huisartsen terug huisbezoeken willen en kunnen doen. Wie wil er nu voor € 24,30 op huisbezoek gaan ? Als de loodgieter een half uur moet langskomen, betaalt u 10 x zo veel…

Om aan taakdelegatie te doen heb je ook ruimte nodig. De financiële ondersteuning om verpleegkundigen en eventueel paramedici in een praktijk onder te brengen mag zich (op termijn) dus niet beperken tot loonkosten alleen. Ruimte en materiaal voorzien kost ook centen. Voor WGC’s bestaat er al een financiering op dat vlak, waarom zou dat niet verruimd kunnen worden? Uiteraard is dit geen federale materie maar bij de vorming van de New Deal reflectiegroep heeft de minister beloofd de grenzen van de bevoegdheidsverdeling te doorbreken, mocht dat nodig blijken. Bij deze dus.

Samenvattend lijkt het er sterk op dat de New Deal op het lijf geschreven is van slechts één soort praktijk: die met meer dan 4 à 5 artsen en zeker zo veel kabinetten. Wij hebben niks tegen deze praktijken, wel integendeel, ze verdienen alle steun die haalbaar is. MAAR, zij niet alleen, voor ons verdienen ALLE HUISARTSPRAKTIJKEN EVEN VEEL STEUN. Of er nu één, twee, drie of meer artsen werkzaam zijn, of die nu wel of niet geconventioneerd zijn, … de ‘deal’ moet zijn dat iedereen dermate financieel ondersteund wordt dat zijn/haar praktijk kan blijven draaien!